کایفوز یا قوز پشتی ، علل و روش درمان

 

کیفوز یا کایفوز یک ناهنجاری( دفورمیتی ) در ستون فقرات است که باعث انحنای بیش از حد قسمت بالایی کمر شده و می تواند باعث درد و سختی در حرکت فرد شود. علائم آن شامل درد در وسط یا پایین کمر، خم شدن فرم بدن، احساس خشکی و حساسیت به حرکت در ستون فقرات، خستگی، مشکل در تنفس (در موارد شدید) است.

علل کیفوز عبارتند از پوکی استخوان، دژنراسیون دیسک، بیماری شوئرمن، سندرم ها، شکستگی ها، جراحات (تروما)، اسپوندیلولیستزیس (لغزش یک مهره بر روی مهره دیگر)، عفونت هایی مانند سل، اختلالات بافت همبند، نقایص مادرزادی مانند اسپینا بیفیدا، بیماری ها و شرایط هورمونی. مانند دیستروفی عضلانی، نوروفیبروماتوز و بیماری پاژه.

عوارض کیفوز شامل کمردرد، از دست دادن اشتها و در موارد شدید مشکل در تنفس در نتیجه فشرده شدن راه‌های تنفسی و ریه ها می باشد. بی حسی یا ضعف در بازوها و پاها نیز ممکن است رخ دهد.

با حفظ وضعیت بدنی می توان از برخی از اشکالات کیفوز پیشگیری کرد و حتی آن را بهبود داد. در کودکان، عادت نشستن اشتباه ، ارگونومی نا مناسب در هنگام بازی با موبایل یا کنسول، درس خواندن و ایستادن در وضعیت مناسب مهم است.

خوردن غذاهای غنی از کلسیم نیز می تواند به قوی نگه داشتن استخوان ها کمک کند. کایفوز انواع مختلفی دارد، از جمله مادرزادی، پاسچرال ( وضعیتی ) و کیفوز شوئرمن.

کایفوز پاسچرال

شایع ترین نوع کایفوز می باشد و در سنین جوانی یا نوجوانی ایجاد می شود . معمولا به دلیل عادت ها و الگوهای اشتباه در فعالیت های روزمره در ایستادن و نشستن و هم چنین ورزش نکردن و ضعیف بودن عضلات ایجاد می شود و در دختران شیوع بیشتری دارد و در بزرگسالان نیز می تواند به علت های مشابه ایجاد شود .

بهترین روش درمان کایفوز

بستگی به شدت کایفوز و علت ایجاد آن، سن فرد ، وضعیت جسمی فرد ، روش‌های مختلفی می تواند موثر واقع شود:

اصلاح عادت های روزمره

بسیاری از افراد به دلیل بد نشستن های طولانی در روزمره و عدم تغییر حالت تنه ، کار پشت میز نشینی در ساعت های طولانی ، حمل کیف یا بارهای سنگین به مرور زمان دچار کیفوز یا قوز پشتی می شوند.این افراد می توانند با اصلاح محیط کار یا تحصیل ازلحاظ اصول ارگونومی ، تغییر حالت های متعدد در طول روز این مشکل را تا حدود زیادی برطرف کنند .

برنامه تمرین درمانی منظم روزانه

در افرادی که درجه دفورمیتی‌ از حالت طبیعی و نرمال بیشتر شده با بررسی وضعیت تنه و آموزش برنامه تمرین درمانی و حرکات اصلاحی می توان در ابتدا از تشدید این مشکل جلوگیری کرد و هم چنین باعث اصلاح و درمان این مشکل شد.

استفاده از بریس های طبی

معمولا بستگی به شدت کایفوز و سن فرد استفاده از بریس های طبی و هم چنین برنامه حرکات اصلاحی می‌توان تا حد زیادی این مشکل را درمان نماید.

جراحی ستون فقرات برای درمان کایفوز

در مواردی که شدت کایفوز فرد از حالت طبیعی خیلی بیشتر باشد و باعث دفرمیتی و تغییر شکل مهره ها شده باشد و فرد با درمان های منظم توانبخشی (از جمله تمرین درمانی و استفاده از بریس طبی) نتیجه نگرفته باشد  و افزایش کایفوز باعث ایجاد مشکل تنفسی در فرد بشد روش جراحی توصیه می شود.

کایفوز مادرزادی

معمولا این نوع کایفوز از بدو تولد نوزاد وجود دارد و می تواند به دلایل متعددی از جمله بد قرار داشتن حالت جنین ، عدم تشکیل درست مهره ها یا داشتن مهره ی اضافه یا ضربه و اسیب دیدگی یا چسبیدن چند مهره بهم ایجاد شود.درمان، بستگی به علت ایجاد آن و وضعیت مهره ها دارد و معمولا درمان از بدو تولد شروع می شود . ممکن است درمان های نگه دارنده یا جلسات کاردرمانی یا فیزیوتراپی یا استفاده از بریس های طبی تجویز شود.

کایفوز شوئرمن

این نوع کایفوز معمولا به دلیل اختلاف در صفحات رشد مهره ها یا رشد نابرابر ایجاد می شود که باعث نزدیک شدن مهره های سینه ای از فضای قدامی (جلو ) به هم و دور شدن فضای خلفی مهره ها (پشتی ) می شود و باعث بهم خوردن فضای بین مهره ای می شود.عوامل ژنتیکی معمولا در ایجاد این نوع کایفوز تاثیرگذار هستند.معمولا درمان این نوع کایفوز در ابتدا پیشگیری از تشدید آن و کنترل می باشد سپس بر اساس شدت آن درمان هایی از جمله استفاده از بریس طبی و برنامه ی حرکات اصلاحی تجویز می شود.در موارد شدید این نوع کایفوز و تشخیص دیرهنگام ممکن است درمان جراحی تجویز شود.

کایفوز ثانویه

این کایفوز به صورت ثانویه از مشکلات و بیماری های دیگری ایجاد می شود . مشکلاتی از جمله: پوکی مهره ها، شکستگی مهره در اثر اسیب یا ضربه ، بیماری هایی مثل فلج مغزی یا دیستروفی. درمان این نوع کایفوز کاملا وابسته به علت ایجاد آن و سن فرد دارد و ممکن این در هر رده ی سنی ایجاد شود.

زاویه طبیعی کایفوز

در روش های قدیمی تر اعداد ثابتی برای بررسی وضعیت ستون فقرات در نظر می‌گرفتند. بطور مثال کایفور نرمال برای تمامی افراد زاویه ۴۵ درجه درنظر گرفته می شد. در روش های جدید، با بررسی وضعیت متفاوت بدن افراد از جمله قد، حالت تنه و مهره ها، یک جدول بندی مشخص برای تشخیص میزان نرمال درجه کایفوز لحاظ شده است. در این جدول با توجه به وضعیت مهره های هر فرد عدد درست و نرمال برای کایفوز درج شده است و درجه ی ثابت و مشخصی با توجه به ویژگی های متفاوت بدن افراد وجود ندارد.

تمرین درمانی و حرکات اصلاحی کایفوز ( قوز پشتی )

تمرین درمانی تاثیر بسزایی در درمان انواع کایفوز دارد. معمولا روند و طول درمان بستگی به شدت مشکل فرد و سن وی دارد. حداقل روند درمان کایفوز از خفیف ترین حالت بیش از ۳ ماه طول می‌کشد. باید با توجه به ارزیابی حالت تنه، برنامه مناسب حرکات اصلاحی آموزش داده شود و مراجعه کننده باید تحت چکاپ دوره ای و منظم باشد. ارزیابی های مجدد معمولا بین 3 تا هر 6 ماه انجام می شود.

اموزش برنامه تمرین درمانی ممکن است بین 1 الی 3 جلسه زمان ببرد. تمرینات درمانی کایفوز بیشتر شامل تمرینات تنفسی ، کشش و تقویتی می باشد. با توجه به شدت مشکل علاوه بر برنامه منظم داخل منزل باید برنامه منظم تمرین درمانی با درمانگر وجود داشته باشد.

تشخیص Kyphosis

تشخیص این مورد در ابتدا معمولا با مشاهده ی بالینی حالت تنه توسط متخصص مربوط انجام می شود. در نهایت با گرفتن عکس رادیولوژی تنه در حالت ایستاده از نمای نیم رخ تنه می باشد.